مقدمه ای بر درمان اختلال شخصیت خودشیفته
آیا تا به حال با اصطلاح خود شیفتگی یا خود شیفته آشنا شده‌اید، یا راه های درمان اختلال شخصیت خودشیفته چطور؟ این ویژگی شخصیتی، نشان دهنده اختلال شخصیت خودشیفته است که در آن فرد احساس برتری نسبت به دیگران می کند و به نیازهای دیگران بی توجه است. تحقیقات نشان می دهند که خودشیفتگی، به ویژه در میان جوانان، رو به افزایش است. این اختلال، به طور کلی در یک طیف وجود دارد، به طوری که بیشتر افراد در نزدیکی میانه‌ی این طیف قرار دارند. در این مقاله به بررسی موضوع منظور از درمان اختلال شخصیت خودشیفته چیست می پردازیم.
مطلب پیشنهادی: روانسنجی ارزیابی شخصیت
منظور از اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
اختلال شخصیت خودشیفته (Narcissistic Personality Disorder) نوعی اختلال روانی است که در آن فرد خود را مهم تر از آنچه هست می‌بیند و به شدت نیازمند تحسین و توجه دیگران است. این افراد با عزت نفس شکننده‌ای که به راحتی با کوچکترین انتقادی آسیب می بیند، روابطی آشفته دارند و قادر به همدلی با دیگران نیستند. تمایل آنها به خود بزرگ بینی و نیاز مداوم به تعریف و تمجید، به ایجاد مشکلاتی در زندگی شخصی، شغلی و اجتماعی منجر می شود.
افرادی که از اختلال شخصیت خودشیفته رنج می برند، به دلیل کمبود توجه یا عدم تحسین، ممکن است احساس ناراحتی و ناامیدی کنند. رفتارهای این افراد به راحتی می تواند به نارضایتی دیگران منجر شود و آنها را در ارتباطات خود با چالش هایی مواجه سازد. در واقع، این اختلال بیش از یک تکبر ساده است و می تواند پیامد های منفی جدی برای فرد و اطرافیانش داشته باشد.
مطلب پیشنهادی: بهترین مرکز مشاوره در تهران
شیوه های درمان اختلال شخصیت خود شیفته
درمان اختلال شخصیت خودشیفته بیشتر به روان درمانی وابسته است، چرا که هیچ دارویی به طور خاص برای این اختلال وجود ندارد. این نوع درمان می تواند به فرد کمک کند تا روابط بهتری با دیگران برقرار کند و عزت نفس خود را تقویت نماید. در طول جلسات مشاوره، بیماران یاد می گیرند انتظارات واقع بینانه‌ای از دیگران داشته باشند و الگو های فکری منفی را تغییر دهند.
جالب است بدانید، اهمیت استمرار در درمان بسیار بالاست؛ چرا که تغییر ویژگی های شخصیتی زمان بر است. برای تسهیل روند درمان، پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر، ورزش منظم و استفاده از تکنیک های آرامش بخش مانند یوگا و مدیتیشن پیشنهاد می شود. با حفظ انگیزه و تمرکز بر اهداف درمانی، می توان به بهبود کیفیت زندگی و روابط آسیب دیده دست یافت.
شیوه های تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته
تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته می تواند چالش بر انگیز باشد، زیرا افراد نارسیست به ندرت برای درمان به متخصصان سلامت روان مراجعه می کنند. این افراد معمولاً خود را بالاتر از روانشناسان تصور کرده و اعتبار آنها را زیر سؤال می برند. در بسیاری از موارد، آن ها تنها به دلیل فشار از سوی اطرافیان مانند همسر یا فرزندانشان به روانشناس مراجعه می کنند. برای شناسایی این اختلال، استفاده از معیارهای تشخیصی موجود در DSM-5 و پرسشنامه های تخصصی ضروری است.
روانشناس با بررسی عمیق شرایط زندگی، افکار و رفتار های فرد می تواند به تشخیص دقیق تری دست یابد. باید توجه داشت که این فرایند باید توسط یک متخصص آموزش دیده انجام شود، زیرا اختلالات شخصیت می توانند با یکدیگر همپوشانی داشته باشند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته ممکن است از مشکلات خود آگاه نباشند و دیگران را سرزنش کنند. آن ها همچنین ممکن است نسبت به انتقادات حساس بوده و به سختی درباره رفتارهای آسیب زننده خود گوش کنند. برای تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته، وجود حداقل پنج مورد از معیار های زیر ضروری است: بزرگ‌نمایی، اشتغال ذهنی به قدرت و زیبایی، احساس منحصر به فرد بودن، نیاز مفرط به تحسین، انتظارات غیر واقع بینانه و عدم همدلی.
چرا نیاز به درمان اختلال شخصیت خود شیفته الزامی است؟
اختلال شخصیت خودشیفته می تواند به شدت کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و باعث مشکلاتی در روابط شخصی و شغلی شود. درمان این اختلال نه تنها به بهبود روابط فرد کمک می کند، بلکه به افزایش کارآمدی در زندگی روزمره نیز منجر می شود. روان درمانی یکی از رویکرد های کلیدی است که به افراد کمک می کند الگو های ناسالم خود را شناسایی کرده و مهارت های مؤثری برای مدیریت آن ها فرا بگیرند. اگر شما یا شخصی که به آن اهمیت می دهید، ممکن است دچار این اختلال باشید، مشاوره با متخصص روانشناسی ضروری است. تحقیقات نشان می دهند که درمان می تواند به بهبود تدریجی و مثبت در زندگی فرد منجر شود.
علائم اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
اختلال شخصیت خودشیفته یک وضعیت روانی است که در آن فرد به شدت خود محور و مغرور به نظر می رسد. این افراد به شکلی اغراق آمیز خود را برتر از دیگران می دانند و انتظار دارند مورد تحسین و تأیید دائمی قرار بگیرند. آنها به انتقاد ها به شدت واکنش نشان می دهند و رفتارهای تکانشی مانند قمار و روابط پر خطر را از خود بروز می دهند. اگر چه ممکن است ظاهری با اعتماد به نفس داشته باشند، اما در واقع دارای عزت نفس شکننده‌ای هستند. علائم این اختلال معمولاً در اوایل بزرگسالی شروع می شود و می تواند به شکل های مختلف در افراد مختلف بروز کند.
برخی از ویژگی های بارز این اختلال شامل اهمیت دادن به خود به صورت اغراق‌آمیز، حسادت به دیگران و استفاده از دیگران به عنوان ابزار برای رسیدن به اهداف شخصی است. همچنین، آنها عموماً به احساسات و نیازهای دیگران بی توجه هستند و در برابر انتقادات بسیار حساس و زودرنج می‌شوند. این افراد تمایل دارند خود را در موقعیت های اجتماعی خاص قرار دهند و برتری خود را به نمایش بگذارند. درک و شناسایی این علائم می تواند به فرد کمک کند تا بهتر با خودشیفتگی مواجه شده و روابط بهتری را با دیگران برقرار کند.
مطلب پیشنهادی: مشاوره در سعادت آباد
علل ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
اختلال شخصیت خودشیفته، یک بیماری پیچیده است که عوامل متعددی در شکل گیری آن نقش دارند. پژوهش ها نشان می دهند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی می تواند به این اختلال منجر شود. از جنبه ژنتیکی، وراثت و ویژگی های خانوادگی تأثیر گذار هستند. لذا، سوءاستفاده یا بی توجهی در دوران کودکی، به ویژه از طرف والدین، می تواند به ایجاد رفتارهای خودشیفته منجر شود.
توجه افراطی یا انتظارات غیر واقع بینانه والدین نیز از دیگر عوامل مؤثر به شمار می روند. به علاوه، ناهماهنگی در روابط والدین و فرزندان، مانند انتقاد یا تحسین بیش از حد، می تواند بر رشد شخصیت تأثیر بگذارد. همچنین، تأثیرات فرهنگی و مسائل نوروبیولوژیک نیز بر این اختلال نقش دارند و باید به‌طور جامع مورد بررسی قرار گیرند.
مطلب پیشنهادی: انواع خدمات مشاوره
سخن پایانی:
در این مقاله به بررسی خودشیفتگی و ویژگی های آن پرداختیم. باید توجه داشته باشیم که رضایت مندی از خود (self-satisfaction) با خودشیفتگی بیمار گونه تفاوت دارد و می تواند حس مثبتی در افراد ایجاد کند. بسیاری از اختلالات روانی به دلیل نبود این حس رضایت مندی بروز می کنند. بنابراین، اختلال شخصیت خودشیفتگی به علت ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی شکل می گیرد و می تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.